Çıkış Sonrası Herbisit Uygulamalarında Toprak Yapısı ve İklimsel Faktörlerin Önemi

Yabanciotlar

İnsanoğlu, tarımın başlangıcından itibaren yabancı otlarla mücadele etmektedir. Yabancı otlar çeşitli ortamlara kolaylıkla adapte olabilirler. Kültür bitkilerine göre değişmekle birlikte yabancı otların verdiği zarar % 90’lara kadar ulaşabilmektedir.

Yabancı otlar için ışık, sıcaklık, su, rüzgar, nem ve bunların mevsimsel döngüleri en önemli iklim faktörleridir ve yabancı otların yayılımı konusunda aktif rol oynarlar. 

Kus otu
Avena sterilis

Yarı nemli tropik, sıcak ve ılıman iklim kuşağına Yer bademi (Cyperus esculentus) iyi uyum sağlamışken uzun bir don süresine sahip ılıman kuşakta bu bitki yaşayamaz. Topalak (Cyperus rotundus) nemli tropik ve subtropik (az olarak yarı nemli tropik) kuşakta yaşayabilir. Halogeton spp. düşük yağmurlu çöl ortamlarında yaşayabilir. Su sümbülü (Eichhoria crassipes) sucul bir bitki olup tropik ve subtropik kuşakta bulunmakta ılıman kuşakta henüz bulunmamaktadır.

Hava ve toprak sıcaklığı da yabancı otların dağılımında çok önemlidir. Kuş otu (Stellaria media) kışın soğuktan zarar görmediği için soğuk kuşağa iyi uyum sağlamıştır. Ülkemizde serin bölgelerde Yabani yulaf (Avena fatua) yaygınken sıcak bölgelerde Kısır Yabani Yulaf (Avena sterilis) yaygındır. Genel olarak kış periyotlarının sıcaklığı yabancı otların yaşı üzerine etkili olmaktadır. Örneğin kışı ılıman geçen yerlerde kışlık yıllık olan bir yabancı ot türü kışı sert geçen iklimlerde yazlık yıllık olabilmektedir. 

Diğer taraftan kışı çok soğuk geçen bölgelerde genellikle çok yıllık yabancı otların toprak üstü organları yanında toprak altı organları da zarar görmekte ve ılıman iklim bölgelerine göre daha az yoğunluk göstermektedir. Tek yıllık bitkiler çok yıllık bitkilere göre su eksikliğinden çok daha fazla etkilenmektedirler. 

Işık yoğunluğu, kalitesi ve süresi de yabancı otların mevcudiyetini ve yaşamını etkilemektedir. Gölgeye toleranslı yabancı otlar kültür bitkisinin gölgesi altında rahatlıkla gelişebilmektedir. Kırmızı köklü tilki kuyruğu (Amaranthus retroflexus) yabancıotunun tohum sayısı ışık düzeyi arttıkça azalmaktadır. 

Amaranthus retroflexus
 Amaranthus retroflexus

Yabancı otlar iklim değişikliklerine, kültür bitkilerine göre çok daha iyi adapte olmuşlardır. Bu nedenle çıkış sonrası herbisit uygulamaları yaparken dikkat etmeniz gereken detayları aşağıda detaylı inceleyebilirsiniz;

Çıkış sonrası herbisit uygulamalarının etkinliğine, iklimsel faktörlerin etkilerini belirlemek için yapılan çalışmalarda; farklı dönem ve saatlerde herbisit uygulamaları yapılmış, en uygun ilaçlama saati 06:00 ve 10:00 olarak belirlenmiştir. Buna göre dik ışık ve yüksek sıcaklıklarda uygulamadan kaçınılmalıdır.

Yapılan çalışmaların sonuçlarına göre herbisitlerin etkinliğinin uygulama günündeki ve hatta uygulama saatindeki iklim parametrelerine göre değişkenlik gösterebileceğini ve bu koşullar dikkate alınarak yapılacak ilaçlamaların etkinliğinin tahmin edilebileceğini göstermektedir. Ayrıca yabancı otların herbisit duyarlılığı ile herhangi bir iklim parametresi arasındaki ilişkinin türe bağlı olarak farklı derecede önemlilik gösterebileceği ortaya konulmuştur. Bu duruma karşılık olarak genellikle yabancı otların optimum gelişimini teşvik eden sıcaklık ve yüksek nem koşullarının herbisit performansını olumlu etkilediği ortaya konulmuştur.

Ayrıca çıkış sonrası herbisit kullanımında, etkinliğe en çok etki eden iklim faktörü olan rüzgarıda göz önünde bulundurarak, uygulama esnasında sürüklenme ve dekara düşen aktif madde miktarını düşürmemek için 10-12 km/saat rüzgar hızının altındaki koşulları tercih edilmelidir.

Yazar

Halil Hikmet KURU
perm_identity
Ziraat Mühendisi