İlki gerçekleştirilen ve her yıl düzenlenecek olan etkinlikte, kök ve toprak sağlığının gıda güvenliği, geçim kaynağı ve iklim dirençliliği için önemi incelenecek ve kök ve toprak sağlığına yönelik aktiviteler için bir topluluk oluşturulması gündeme gelecek.
İlk Dünya Toprak ve Kök Sağlığı Forumu 1 Mart’ta gerçekleşti. Gıda sistemlerini dönüştürmeye yardımcı olmak için daha iyi toprak ve kök sağlığı potansiyelinin nasıl ortaya konabileceğini tartışmak için etkinliğe 800’den fazla kişi katıldı. Forumda tarımcılık, uluslararası kuruluşlar, STK’lar, akademi ve kamu ve özel sektörden uzmanlar bir araya geldi. Uzmanlar birlikte, bitki büyümesinin ilk aşamalarını hedef alan bilim ve teknoloji alanlarında ortak hareket etmek için çağrıda bulundu.
Etkinliğin bu yılki odak noktası, dünyadaki ekilebilir olmayan arazinin yaklaşık %60’ının Afrika’da olmasıydı. Türkiye, Orta Doğu, Sahra Altı Afrika ve Güney Afrika’ya odaklanan paralel çalıştaylar, bölgesel dillerde özel tartışmaların gerçekleştirilmesine olanak tanıdı. Kurul oturumlarındaki açılış konuşmacıları Erik Fyrwald (Syngenta Group CEO ve Syngenta Foundation for Sustainable Agriculture Başkanı) ve Dr. Ismahane Elouafi (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Baş Bilim İnsanı) idi.
Erik Fyrwald, “Her şey toprakla başlar. Toprak, verimli tarım uygulamalarının temelidir. Sağlıklı toprakla, sağlıklı bitkiler, sağlıklı kişiler ve sağlıklı bir gezegen elde edebilirsiniz. Yenileyici tarım uygulamalarıyla toprak sağlığını gündeme oturtarak, iklim değişikliği, biyo-çeşitlilik kaybı ve gıda güvenliği konularına odaklanmanın yanında çiftçilerin geçim olanaklarını iyileştirmek üzere görüşmeler yapıyoruz. Dünya Toprak ve Kök Sağlığı Forumu uluslararası topluluğun bunu birlikte başarmaya doğru hareket etmesine yardımcı oluyor,” diyor.
Dr. Ismahane Elouafi “Gıdamızın %95’ini sağladıkları için tarımın temeli sağlıklı topraklardır. Topraklar ayrıca yakıt, lif ve medikal ürünler sağlar ve karbon döngüsünde kilit rol oynar, suyu tutar ve süzer ve su baskınları ve kuraklığa karşı direnci arttırır,” diye belirtiyor.
Açılış panelinde konuşan Michael Misiko, The Nature Conservancy Afrika Tarım Direktörü ise, “İklim değişikliği, gelişmek için muhtaç olduğu toprak ve köklerimizin hayat ve sağlığının ayrılmaz bir parçasıdır,” diyor.
Farkındalık yaratan eylemlerin öneminin altını çizen Dr. Abdelfattah Dababat (Baş Bilim İnsanı, Türkiye Ülke Temsilcisi, CIMMYT), “Yetiştiriciler temelde toprak/kök sağlığını bir problem olarak görmüyor. Pek çoğu, kök çürüklüğü hastalıkları ve tarlalarında, mahsullerini etkileyen toprak sağlığı sorunlarının farkında değil. Bu nedenle buraya, “gizli düşman” terimi çok oturuyor. Bu bağlamda, kök ve toprak sağlığı yönetimi gerçekleşmiyor ve bu ürün kayıpları kabul edilemez bir hal alıyor,” diye belirtiyor.
Konuşmacılar ayrıca, toprak ve kök sağlığı ve uzun vadeli ekonomik verimlilik ve toplumların refahı arasındaki ilişkiye de vurgu yaptı. Toprak sağlığını ölçen teknolojiler ve çiftçiler ve bilim insanlarının bilgilendirilmiş karar almasını sağlamadaki rolleri de ele alınan diğer konular arasındaydı. Küçük toprak sahiplerini güçlendirmenin ve modern teknolojilere erişimlerini sağlamanın önemi yanında, bunu başarmak için kamu-özel sektör işbirliğinin önemi de vurgulandı.
Dr. Michael Misiko (Afrika Tarım Direktörü, TNC), Mandla Nkomo (Güney Afrika İdari Direktörü, Solidaridad), Prof. Richard Sikora (Bonn Üniversitesi, Toprak-Ekosistem Bitki Patolojisi Eski Başkanı) ve Steve Maund (CP R&D Südürülebilirlik Başkanı, Syngenta) açılış paneli konuşmacılarıydı. Panelin moderatörü Redi Tlhabi (BM Global Gazeteciler Heyeti, yazar ve ödüllü yayıncı) idi.
Kapanış paneli konuşmacıları ise Dr. Abdelfattah A. Dababat (Üst Düzey Bilim İnsanı, Türkiye Ülke Temsilcisi, CIMMYT), Debisi Araba (İdari Müdür, Africa Green Revolution Forum), Yemi Akinbamijo (İcra Müdürü, Afrika Tarım Araştırmaları Forumu), Azariah Soi, (Afrika Tohum Ticareti Birliği Başkanı) ve Luc Henry (Tohum Bakımı Başkanı AME, Syngenta) idi. Neva Sadikoglu-Novaky (Syngenta İş Sürdürülebilirliği Lideri) panelin moderatörüydü.
“Farklı paralel oturumlar; i) kök sağlığını korumak ve iyileştirmek amacıyla toprak kaynaklı hastalıklar için çözümler, ii) topraklarının sağlık ve verimliliğini iyileştirmek ve kamu ve özel sektörlerin katılımını artırmak için küçük toprak sahiplerini desteklemek, iiii) toprak ve kök sağlığı için toprak işlemesiz teknolojiler ve tohum işleme ve iv) nematot toprak zararlısı baskılarını ele aldı. Konvansiyonel toprak işleme sistemlerinin olumsuz etkileri toprak erozyonu ve karbon salınımlarını kapsamaktadır. Bu nedenle toprak işlemesiz teknolojilerin önemi masaya yatırıldı.”
Forumun Türkiye oturumunda geleceğin tarımı konuşuldu. Araştırma enstitüleri de dahil bir çok uzmanın katkıları ile çözüm önerileri tartışıldı. 2050 yılında 9 milyar olması beklenen dünya nüfusunun gıda güvenliği için toprak ve kök sağlığı belki ilk kez bu kadar güçlü bir şekilde vurgulanmış oldu.
Sağlık desteği: kökler ve toprak neden önemlidir
Tükettiğimiz gıdanın yaklaşık %95’i toprakta yetişir. Ancak, dünyanın topraklarının üçte biri bozulduğu için, hızlı eyleme geçilmezse bu rakam 2050 yılına kadar %90’a kadar çıkabilir. Toprak erozyonu su, besin maddeleri ve bitkiler için uygun kök alanlarını azaltır. Sağlıklı kökler besin maddeleri ve suyun daha iyi kullanılmasını sağlar. Her tohumdan daha fazla sürgün ve yaprak üretilmesine yardımcı olarak çiftçilerin daha fazla gıda üretmesini ve toprağın daha fazla karbon yakalamasını sağlar. Sağlıklı kökler ayrıca toprak erozyonuyla başa çıkılmasına yardımcı olur. Toprak ve kök sağlığı iklim değişikliğini hafifletir. Toprakta, atmosfer ve tüm bitki hayatının birlikte sahip olduğundan daha fazla karbon yatmaktadır. Araştırmalar, atmosferdeki 800 milyar ton ve bitki ve hayvanlardaki 560 milyara karşın, toprakta 2.500 milyar ton karbon bulunduğunu göstermektedir. Sağlıklı toprak daha da fazla karbon tutar. İyi köklere sahip sağlıklı bitkiler atmosferden daha fazla karbon yakalar.
Forum Agventure, Doğu ve Orta Afrika Tarımsal Araştırmaları Güçlendirme Derneği (ASARECA), Afrika Tohum Ticareti Birliği (AFSTA), Afrika Tohum Araştırmaları Forumu (FARA), Uluslararası Buğday ve Mısır Geliştirme Merkezi (CIMMYT), Rizobacter, Seed Co Limited, Syngenta Seedcare, the Syngenta Foundation for Sustainable Agriculture, Solidaridad ve The Nature Conservancy (TNC) tarafından organize edildi. https://soilroothealth.com/